Pogoda słoneczna, prognozy mgliste

Rynek inwestycyjny nieruchomości komercyjnych w Polsce. I kwartał 2023 roku_raport Avison Young

Autor Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska, Research and Data Manager w Avison Young

Zgodnie z przewidywaniami, rok 2023 zaczął się mozolnie. I kwartał 2023 r. przyniósł zaledwie 651 mln euro. Według prognoz Avison Young, najbliższe miesiące nie przyniosą znaczącego przyspieszenia. Ta zadyszka jest konsekwencją zawirowań gospodarczych, wzrostu kosztu finansowania, inflacji czy różnic co do oczekiwań cenowych pomiędzy kupującym a sprzedającym. Prognozujemy, że liczba transakcji powinna jednak wzrosnąć w drugiej połowie roku, zwłaszcza jeśli stopy procentowe się ustabilizują, a ceny osiągną zrównoważony poziom.

Od początku 2023 roku w Polsce zrealizowano 26 transakcji na rynku nieruchomości komercyjnych. Statystycznie rzecz biorąc, ostatni kwartał utrzymał umiarkowaną płynność pomimo niskiego wolumenu inwestycji. Transakcje te wskazują na dominację nieruchomości oportunistycznych i typu „value-add” oraz inwestycji z przeznaczeniem do przebudowy. Inwestorzy magazynowi koncentrowali się na aktywach z rynku pierwotnego oraz tych zlokalizowanych w zachodniej Polsce. Wszystkie transakcje w sektorze biurowym miały z kolei miejsce w Warszawie. W sektorze handlowym dominowały oportunistyczne zakupy centrów handlowych. Najbardziej aktywni pozostają inwestorzy z USA i regionu Europy Środkowej i Wschodniej, którzy koncentrują się na produktach magazynowych i biurowych.

Najważniejsze informacje:

·       651 mln euro - całkowity wolumen inwestycyjny w I kwartale 2023 r.

SEKTOR MAGAZYNOWY

Sektor w okresie adaptacyjnym

Obecnie sektor magazynowy stoi w obliczu spowolnienia inwestycyjnego. Oczekiwania cenowe co do produktów magazynowych są teraz najgorętszym tematem wielu dyskusji. Właściciele chcą sprzedać za więcej, niż kupujący planują zapłacić, licząc na obniżkę ceny. Ten proces adaptacji trwa już od kilku miesięcy. Obecnie obserwujemy już wyraźną presję na obniżkę cen sprzedaży nieruchomości logistycznych, co przekłada się na wyższe stopy kapitalizacji. Różnica jest w pewnym stopniu „rekompensowana” właścicielom lub deweloperom podwyżkami podstawowych stawek czynszu.

Wolumen inwestycyjny w sektorze magazynowym o wartości 401 mln euro stanowił 62% całkowitego wolumenu w I kw. 2023 r. Jednak największa transakcja, czyli przejęcie Campusu 39 we Wrocławiu przez P3 od Panattoni, odpowiadała za ponad 1/3 tego wyniku. 12 transakcji dotyczyło pojedynczych aktywów. Nie sprzedano żadnego portfela magazynowego. Umacnia się wzorzec koncentracji inwestorów w zachodniej Polsce. 8 z 12 nieruchomości magazynowych, będących przedmiotem transakcji w analizowanym okresie, znajduje się w pobliżu zachodniej granicy kraju, a 9 z 12 zostało pozyskanych na rynku pierwotnym.

„Rozpoczęcie nowych inwestycji komplikują obecnie trudności w pozyskaniu finansowania projektów i jego wyższy koszt, a także mniejsza dostępność materiałów, siły roboczej czy też spowolnienie aktywności po stronie najemców. Spodziewamy się jednak, że nowo wybudowane obiekty magazynowe powinny w tym roku osiągnąć pewną równowagę. Transakcje dotyczące nieco starszych nieruchomości magazynowych nadal będą analizowane indywidualnie pod kątem czynszu i ostatecznej wartości za metr kwadratowy. A pozornie niższa stopa kapitalizacji będzie wynikać z większego potencjału danego projektu w momencie renegocjacji umów najmu.” – komentuje Bartłomiej Krzyżak, Senior Director, Investment w Avison Young.

Najważniejsze informacje:

SEKTOR HANDLOWY

Nie topowe, ale kuszące

Rok 2023 raczej nie będzie w stanie konkurować z wynikami z 2022 roku. Tym samym, wzrostowy trend wolumenu inwestycji w sektorze handlowym, wznowiony po pandemii w 2021 roku, prawdopodobnie nie zostanie utrzymany. Dwie bezprecedensowe transakcje minionego roku, a mianowicie Joint Venture EPP oraz przejęcie Forum Gdańsk, stanowiły ponad 60% całkowitego wolumenu transakcji w sektorze. Ten rok rozpoczął się 8 transakcjami centrami handlowymi typu „convenience” i tymi przeznaczonymi do przebudowy, niestety bez udziału najlepszych i dużych aktywów i, co ciekawe, tylko z jednym małym parkiem handlowym.

Wolumen inwestycji handlowych wyniósł 134 mln euro, co stanowi 20% całego wolumenu rynku inwestycyjnego w Polsce w I kwartale 2023 r. Wśród 8 transakcji handlowych znalazły się dwa regularne centra handlowe, czyli Atrium Molo w Szczecinie i Ferio w Legnicy. Największymi transakcjami z planami przebudowy były przejęcia Europa Centralna w Gliwicach przez Mitiska REIM oraz Multikino w Warszawie przez GH Development. W I kw. 2023 r. odnotowano tylko jedną transakcję portfelową dotyczącą 4 małych centrów handlowych zlokalizowanych w zachodniej Polsce, w której Avison Young reprezentował sprzedającego.

„Choć w I kwartale 2023 r. sprzedano tylko jeden park handlowy - w Rawie Mazowieckiej – uważamy, że parki handlowe nadal będą ważnym elementem sektora, a inwestorzy będą nadal kupować te aktywa. Natomiast jeśli chodzi o sektor centrów handlowych, największym zainteresowaniem będą się cieszyły atrakcyjne cenowo obiekty w dobrych lokalizacjach, z możliwością pozyskania finansowania lub utrzymania finansowania od dotychczasowego kredytodawcy.” – komentuje Artur Czuba, Associate Director, Investment w Avison Young

Najważniejsze informacje:

SEKTOR BIUROWY

Stołeczny hot spot

Po ubiegłorocznym wzroście apetytu inwestorów na budynki biurowe zlokalizowane na rynkach regionalnych w całej Polsce, transakcje zawarte w I kwartale 2023 r. skupiły się wyłącznie w Warszawie. 6 sprzedanych biurowców to obiekty typu „core +” lub oportunistyczne. 5 z nich jest zlokalizowanych poza centrum miasta - na Mokotowie, w okolicy ulicy Żwirki i Wigury oraz w rejonie Alei Jerozolimskich.

Sektor biurowy osiągnął najmniejszy wolumen inwestycyjny w I kwartale br. - 116 mln euro - zrealizowany w 6 transakcjach. Pomimo najniższego udziału (18%), sektor biurowy przyciągnął kolejnego nowego inwestora z Litwy. EIKA Asset Management nabyła biurowiec Celebro zlokalizowany w południowej części Alei Jerozolimskich w Warszawie. Doradcy inwestycyjni Avison Young reprezentowali w tej transakcji sprzedającego, White Stone Development.

„Spodziewamy się, że w nadchodzących kwartałach 2023 r. wielu inwestorów będzie się nadal interesować aktywami typu „value-add” i oportunistycznymi. Już teraz obserwujemy duże zainteresowanie wieloma tego typu budynkami, zarówno w Warszawie, jak i w głównych miastach regionalnych. Niestety, mniejsze będzie zainteresowanie budynkami typu „core”, gdyż nie widać jeszcze znacznego obniżenia oczekiwań co do poziomu cen sprzedaży, a rosnące koszty finansowania nie sprzyjają osiągnięciu oczekiwanych zysków. Jednak to tylko kwestia czasu, kiedy wieże w centrum Warszawy będą ponownie przedmiotami transakcji.” – komentuje Marcin Purgal, Senior Director, Investment w Avison Young

Najważniejsze informacje:

SEKTOR PRS

Sektor PRS z ambitnymi planami budowy

Instytucjonalne mieszkania na wynajem, choć wciąż znajdują się we wczesnej fazie rozwoju, są niewątpliwie wschodzącą kategorią nieruchomości napędzaną pod względem popytu globalnymi zawirowaniami gospodarczymi i sytuacją geopolityczną. Zainteresowanie produktami PRS w Polsce rośnie już od kilku lat, zarówno ze strony najemców, jak i inwestorów. Pomimo tego, że chęć posiadania domu na własność jest mocno zakorzeniona w mentalności Polaków, właśnie obserwujemy zmianę tego podejścia. W obliczu niepewności gospodarczej mieszkania PRS, ze względu na swoją funkcję, stwarzają obiecujący potencjał dla wszystkich stron.

Tym samym, sektor będzie się dalej rozwijał, co potwierdzają również zapowiadane przez wielu inwestorów plany budowy kolejnych ~ 20 000 mieszkań na wynajem w ciągu najbliższych kilku lat, czyli dwukrotnie więcej niż już istniejące zasoby. Co więcej, ze względu na wczesną fazę rozwoju tego sektora, polski rynek będzie atrakcyjny zarówno dla inwestorów krajowych, jak i zagranicznych, którzy mogą uzyskać wyższe stopy zwrotu ze swoich inwestycji niż na rynku zachodnioeuropejskim.

CO DALEJ?

Wszyscy spodziewaliśmy się, że początek tego roku nie będzie obfitował w transakcje i nowe projekty, i rzeczywiście – obserwujemy spowolnienie aktywności inwestycyjnej w całej Europie. Mimo to, mamy napływ nowego kapitału z krajów bałtyckich i Skandynawii. Aktywny jest też obecny już kapitał, jak inwestorzy z Europy Środkowej i Wschodniej oraz kilku z Europy Zachodniej. Jednak w dobie niepewności można powiedzieć, że Polska cieszy się i nadal będzie cieszyć się zainteresowaniem inwestorów – to jeden z najaktywniejszych rynków we wszystkich segmentach, oferujący ciągle wyższe stopy zwrotu niż Europa Zachodnia.

Niemniej jednak w najbliższych miesiącach raczej nie unikniemy trudnych rozmów między stronami, napędzanych silną presją na obniżenie cen. Kwestia finansowania nadal będzie kluczowa. Obecnie banki są bardzo selektywne w udzielaniu kredytów. Podsumowując, polski rynek nieruchomości, mimo mniejszej liczby transakcji, nadal będzie jednym z najbardziej płynnych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.